Za početak treba reći da je šopska salata tradicionalno jelo balkanske kuhinje i da je kao svoje nacionalno jelo najviše ističu Bugari, ali i Makedonci, Srbi, kao i pojedini Turci i Grci.
Sa druge strane, njena popularnost šira je od prostora našeg poluostrva. O tome svedoči i činjenica da je 2014. na takmičenju koje je organizovao Evropski parlament, upravo šopska salata izabrana za najpopularnije nacionalno jelo Evrope.
Šopska salata se smatra nasleđem Šopa, pripadnika južnoslovenskih plemena koje je tokom srednjeg veka naseljavalo centralne delove Balkanskog poluostrva.
Prema Jovanu Cvijiću, Šopi ili Šopovi su živeli na prostoru zapadne Bugarske, istročne Makedonije, jugoistočne Srbije, kao i na malom delu današnje Grčke. Kažu da je “šopski dijalekat” krajem 19. veka bio spona između srpskog i bugarskog jezika, piše istorijskizabavnik.rs.
Feliks Kanic u svom putopisu “Srbija, zemlja i stanovništvo od rimskog doba do kraja XIX veka” kaže da “Šopovi žive na teritoriji balkanskog prevoja Ginci do južno od Sofije”.
Ovo stanovištvo bavilo se stočarstvom. Leto je provodilo u svojim katunima ili bačijama isterujući ovce na pašu i u svojoj ishrani najviše koristilo mlečne proizvode, a pre svega sir. Možda baš u ovoj činjenici treba tražiti začetak priče o čuvenoj salati.
Pod najezdom Turaka, Šopi su se selili i vremenom mešali sa drugim balkanskim narodima, a pre svega Bugarima, Srbima i Makedoncima. Najveći broj njih danas je prihvatio nacionalni identitet ovih naroda, mada još uvek ima i onih koji pamte korene i izjašnjavaju se kao Šopi.
Najveći deo šopske populacije danas živi u zapadnoj Bugarskoj. Sofija se smatra za središte ovog područja. Kod nas, prema popisu iz 2022. godine, u Srbiji živi 256 Šopa.
A što se šopske salate tiče, nju danas kao svoje jelo ponajviše prisvajaju Bugari, mada će vam na jugu i jugoistoku Srbije, naročito u bosilegradskom kraju, reći kako je ovo poznata salata nastala upravo kod njih.
A evo i recepta Šopske salate:
Sastojci:
- 3-4 paradajza
- 1-2 krastavca
- 1 crvena paprika
- 1 glavica crnog luka
- 200 g feta sira
- Maslinovo ulje
- Sirće (najčešće se koristi vinski ili jabučno sirće)
- So i biber po ukusu
- Peršun za dekoraciju
Priprema:
Operite i iseckajte paradajz, krastavce, crvenu papriku i crni luk na sitne komade.
Feta sir naseckajte na kockice.
Pomešajte iseckano povrće i sir u većoj činiji.
Dodajte maslinovo ulje i sirće prema vašem ukusu. Počnite s manjim količinama pa dodajte prema potrebi.
Posolite i pobiberite po ukusu.
Nežno promešajte sastojke kako biste ravnomerno rasporedili ulje, sirće i začine.
City magazine
