Otvara se pitanje da li će reaktivacija projekta “Jadar” podstaći i druge kompanije koje su se bavile istraživanjem litijuma da se uključe i da zatraže i svoj “deo kolača”, piše Danas.
Ministarstvo rudarstva i energetike za Danas tvrdi da podaci o istraživanju litijuma sa kojima oni raspolažu datiraju od 2003. godine.
“U periodu od 2003. godine zaključno sa 2024. izdato je 69 rešenja koja se odnose na istraživanje litijuma i pratećih elemenata“, pokazuju podaci MRE dostavljeni beogradskom listu.
U istom periodu izdato je i 441 rešenje koje se odnosi na istraživanje drugih metala.
Prema njihovim informacijama, ukupno 138 kompanija dobilo je odobrenja za istraživanje metala u Srbiji.
Što se tiče konkretno litijuma, prvo rešenje izdato je preduzeću “Rio Sava exploration” 8. juna 2004. godine za izvođenje geoloških istraživanja evaporita u području Jadarskog neogenog basena, na području Loznice, kako je objavilo Udruženje “Prvi prvi na skali” (PPNS) na osnovu podataka dobijenih od ministarstva.
Ovo preduzeće, koje je ćerka firma korporacije “Rio Tinto”, bilo je jedino koje je dobijalo dozvole države do 2010. godine, piše PPNS.
Različita rešenja vezana za litijum dobijala su sledeća preduzeća: “Rio Sava exploration”, “LithiumLi Balkan”, “Ultra Balkans”, “Balkan gold”, “LithiumLi exploration”, “Rare mineral resources”, “GeoMin consulting” (danas Euro lithium Balkan), “Nova centauri metals” (danas Balkan istraživanja), “Centurion metals” (bivša “Nova centauri metals”), “Euro lithium Balkan”, “Jadar lithium” (danas Balkan istraživanja) i “Sermetco”.
Ekološki analitičar Igor Radošević za Danas ukazuje da kada se pominje litijum svi misle samo na kompaniju Rio Sava.
“Rio Tinto nije jedina kompanija koja planira da kopa litijum u Srbiji. Pored Rio Tinta na teritoriji Srbije svoje rudnike litijuma planiraju i kompanije ‘Euro litijum’ koja svoj prvi rudnik planira u Valjevu, Ubu i Mionici, dok kompanija ‘Balkan istraživanja’ (Balkan research) planira rudnike litijuma u okolini Jagodine, Gornjeg Milanovca, Rekovca, Požege i slično“, tvrdi on.
Rudnici litijuma se, prema njegovim rečima, planiraju na 30 lokacija po Srbiji u trouglu Loznica – Valjevo – Bor.
“To je teritorija od preko 22.000 km2 na kojoj živi oko dva miliona ljudi“, ukazuje Radošević.
On naglašava da je rudnik litijuma u dolini Jadra prvi od 30 planiranih rudnika litijuma.
“On ima zadatak da probije barijere u vidu ispunjavanja dobijanja svih potrebnih dozvola i studija, a pogotovo Studije o uticaju na životnu sredinu koja je krucijalan dokument. U slučaju da prođe rudnik Rio Tinta u Loznici, nastaće domino efekat gde neće biti moguće sprečiti otvaranje i drugih planiranih rudnika litijuma u Srbiji“, smatra Radošević.
Iz kompanije Rio Tinto za Danas navode da je “Jadar” jedini litijumski projekat koji ta kompanija razvija u Srbiji i da nema planova za razvoj bilo kog drugog litijumskog projekta.
Međutim, oni potvrđuju da istraživanja jesu vršena.
“Osim istražnih radova u dolini Jadra, kompanija Rio Sava je od 2002. do 2015. godine vršila osnovna geološka istraživanja, prvenstveno borata, na teritorijama opština Užice (zlatiborski basen), Gornji Milanovac (Pranjani), Raška (mesta Baljevac na Ibru i Gradac) i Kraljevo (mesto Konarevo). Osim toga, u periodu od 2010. do 2015. godine vršena su i istraživanja prisustva litijuma i borata na teritorijama opština Valjevo (valjevski basen, Osladić i Dobrinja) i Požega (mesto Ježevica)“, navode iz Rio Tinta.
Gde su do sada sve vršena istraživanja litijuma?
Kako je Udruženje PPNS objavilo na osnovu podataka dobijenih od ministarstva i drugih institucija, u razdoblju od 2004. do 2024. godine izdatim rešenjima za istraživanje litijuma bilo je zahvaćeno ukupno 63 područja na teritoriji Srbije, što obuhvata i gradove, opštine i sela, odnosno naselja
Prema pisanju ovog udruženja, to obuhvata i tri basena: Jadarski basen, Rekovački neogeni basen i Valjevsko-mionički basen.
Tu su Aranđelovac, Badanje, Baljevac, Bela Crkva, Belanovica, Blace, Brajkovac, Bujanovac, Bukulja, Cer, Čačak, Divci, Dobrinja, Dudovica, Gornji Milanovac, Gorobilja, Jadarski basen, Jagodina, Jalovik, Janok, Ježevica, Kamenica Šabačka, Knić, Koceljeva, Kosjerić, Kragujevac, Krajkovac, Kraljevo, Krupanj, Lađevci, Lajkovac, Lazarevac, Loznica, Lukavac, Ljig, Merošina, Mionica, Mrovska, Niš, Osečina, Osladić, Petlovača, Piskanja, Požega, Preljina, Rača, Raduše, Raška, Rekovac, Rekovački neogeni basen, Siokovac, Šabac, Šatornja, Topola, Trgovište, Trnava, Ub, Ursule, Valjevo, Valjevsko-mionički basen, Varvarin, Vladimirci i Vranje.
Koliko u Srbiji ima litijuma i gde ga ima najviše?
Prema studiji projekta “Frame” i njihovoj mapi litijuma u Evropi, iza koje, prema pisanju N1, stoji 55 stručnjaka iz više zemalja, od nekadašnjih navodnih 10 odsto svetskih rezervi, u Srbiji postoji samo jedna tačka koja je bogatija ovom rudom.
Verodstojnost ove mape za ovaj medij potvrdili su i geolog Branislav Božović, kao i Dragana Đorđević, naučna savetnica Instituta za hemiju, tehnologiju i metalurgiju.
“Ovde su u pitanju samo zalihe u rudama, a ne sve zalihe. Nema razloga da se sumnja u ovu mapu”, rekla je Đorđević za N1.
Prema ovoj mapi, Srbija spada u zemlje sa manjim i srednjim potencijalima, a najveće nalazište je na istoku zemlje, u predelu Bora i Majdanpeka.
Mapu možete pogledati OVDE.
A šta u Beogradu nema litijuma?